داروی PLX۵۶۲۲ برای درمان فضانوردان

ناسا و شرکت های فضایی می خواهند طی ۱۵ سال آینده فضانوردان را به مریخ بفرستند و دانشمندان به دنبال توسعه ی درمان های دارویی برای جلوگیری از نقص شناختی ناشی از اشعه های کیهانی هستند.

 

 

 

یکی از بزرگترین چالش های انسان در خارج از زمین، نحوه ی مقابله با خطرهای ناشی از پرتوهای کیهانی در فضای عمیق است. خورشید جریان بی پایانی از پرتوهای کیهانی را پرتاب می کند، پروتون های پر انرژی که عمدتا توسط میدان مغناطیسی زمین منحرف می شوند. اما در فضا چنینی حفاظتی وجود ندارد و هنگامی که فضانوردان به نواحی خارج از سپر میدان مغناطیسی سیاره ما سفر کنند، در معرض اشعه ی کیهانی قرار می گیرند. برخی از پژوهش ها برآورد کرده اند پرتوهای کیهانی تا هزار برابر از پرتوهای خورشیدی روی زمین قوی تر هستند.

 

اکنون، پژوهشگران درمان دارویی جدید کشف کرده اند که نه تنها می تواند مانع نقص های شناختی ناشی از این اشعه های کیهانی شود، بلکه پس از قرار گرفتن در معرض آسیب، مغز را ترمیم می کند.

 

اثرات کوتاه و بلندمدت ناشی از قرار گرفتن انسان در معرض اشعه های کیهانی تا همین اواخر به درستی درک نشده بود. این ذرات پرانرژی می توانند باعث آسیب به بافت انسان شوند. پژوهش های اخیر کشف کرده اند که قرار گرفتن در معرض این ذرات می تواند موجب آسیب های عصبی عمده ای شود که به آن مغز فضایی (Space Brain) گفته می شود و با اختلالات شناختی و تقلیل توانایی قضاوت همراه است.

 

این در حالی است که فضانوردان کارکننده در ایستگاه فضایی بین المللی،  هنوز هم تا حدی توسط مغناطیس زمین محافظت می شوند. اما هنگامی که فضانوردان از مدار زمین خارج شوند، با سطوح بالاتری از اشعه های کیهانی مواجه خواهند شد. به این جهت، توسعه ی راهکاری برای مقابله با اثرات درازمدت این اشعه های مضر برای هر ماموریت طولانی مدت فضایی، از جمله هر گونه ماموریتی به مریخ، ضروری است.

 

 

سوزانا روسی از دانشگاه کالیفرنیا، سان فرانسیسکو، یکی از پژوهشگران تیمی است که این داروی جدید را کشف کرده اند. روسی که برای چند سال مشغول بررسی این موضوع بود، گفت:

 

    هم اکنون شواهدی در دست داریم که نشان می دهد قرار گرفتن در معرض اشعه های فضای عمیق ممکن است در درازمدت روی عملکرد مغز تاثیر بگذارد، اما تاکنون، هیچ تیم پژوهشی نتوانسته راهکار مناسبی برای مقابله با این مشکل و محافظت از مغز فضانوردان در مقابل قرار گرفتن در معرض تابش های کیهانی پیشنهاد دهد.

 

در این پژوهش جدید، روسی و همکارانش، دارویی به نام PLX۵۶۲۲ را بررسی کرده اند که می تواند از آسیب های مغزی جلوگیری کند که بر اثر قرار گرفتن در معرض پرتوهای تابشی ایجاد می شوند.

 

    فضانوردان می توانند از این دارو پس از یک راهپیمایی فضایی یا ترک زیستگاه مریخ استفاده کنند

 

داروی PLX۵۶۲۲، گیرنده های سلولی به نام CSF۱R را مهار می کند. هم اکنون، انواع مختلفی از ترکیبات مشابه این دارو در حال حاضر گذراندن آزمایش های انسانی برای بررسی درمان های سرطانی هستند. روسی و همکارانش، در آزمایش های اولیه ی خود کشف کردند که این دارو، می تواند از موش ها در مقابل نقص شناختی ناشی از درمان های تابشی سرطان محافظت کند.

 

 

خورشید جریان بی پایانی از پرتوهای کیهانی را پرتاب می کند، این پروتون های پر انرژی عمدتا توسط میدان مغناطیسی زمین منحرف می شوند. اما در فضا چنینی حفاظتی وجود ندارد، موضوعی که می تواند به ضرر مسافران بین سیاره ای و ساکنان آینده مریخ باشد

 

 

روسی و همکارانش، در این آزمایش، موش ها را در معرض سطوح تابشی مشابه آنچه که فضانوردان در فضای عمیق با آن مواجه می شوند، قرار دادند. این پژوهشگران پس از اینکه موش ها در آزمایشگاه تابش فضایی ناسا در نیویورک در معرض اشعه قرار گرفتند، آن ها به دانشگاه کالیفرنیا منتقل کردند و برخی موش ها به مدت ۱۵ روز به وسیله ی PLX۵۶۲۲ تحت درمان قرار گرفتند.

 

آنها در موش هایی که با PLX۵۶۲۲ درمان شدند، هیچ گونه نقص شناختی را مشاهده نکردند و این موش ها به مانند موش های سالم بودند. بررسی های مغز موش ها نشان داد که موش های درمان نشده دارای حجم زیادی میکروگلیا فعال (سلول های ساختار حمایتی دستگاه عصبی مرکزی) هستند، همچنین در این موش ها، کاهش قابل توجهی در تعداد سیناپس ها مشاهده شد.

 

 

روسی تصور می کند که این تابش ها فعالیت های میکروگلیا را تحریک می کند؛ روندی که در نهایت می تواند موجب از بین بردن سیناپس ها و کاهش عملکرد شناختی شود. اما در مقابل، داروی PLX۵۶۲۲ به طور موقت میکروگلیایی که در معرض تابش قرار گرفته اند را تخریب می کند و موجب جایگزینی آن با میکروگلیای جدید می شود که در نهایت، منجر به جلوگیری از بروز پیامدهای منفی شناختی می شود.

 

روسی گفت:

 

    بر اساس شواهدی که در اختیار داریم، ابتدا، جایگزینی میکروگلیای مغز می تواند از عملکرد شناختی مغز پس از قرار گرفتن در معرض تابش اشعه فرابنفش محافظت کند و دوم اینکه، برای تاثیر دارو، دیگر لزومی به درمان فوری پس از قرار گرفتن در معرض تابش نیست.

 

با توجه به این واقعیت که دارو می تواند پس از قرار گرفتن در معرض اشعه مورد استفاده قرار گیرد، احتمالا به طور بالقوه درمان بسیار موثری برای استفاده در فضا تبدیل باشد. در واقع، فضانوردان می توانند از این دارو پس از یک راهپیمایی فضایی یا ترک زیستگاه مریخ استفاده کنند. علاوه بر این، نتایج این پژوهش می تواند موجب توسعه ی درمان های موثری برای جلوگیری از زوال شناختی مرتبط به میکروگلیا در افراد مسن هم شود.

 

یافته های این پژوهشگران در ژورنال Scientific Reports منتشر شده است.