عوارض واکسن آنفلوانزا

واکسن آنفولانزا (Influenza) حاوی ویروس کشته شده است که به صورت داخل عضلانی یا زیر جلدی عمیق تزریق می‌شود. کودکان شش ماهه تا هشت ساله، به ویژه نوزادانی که بیشتر از شش ماه سن دارند و دچار بیماری‌های مزمن هستند، باید واکسن آنفلوآنزا بزنند. به طور کلی گروه‌های زیر مستعد ابتلا به آنفولانزا بوده و باید واکسن را دریافت کنند:

  • زنانی که قصد دارند در فصول سرد سال باردار شوند
  • کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن
  • افرادی که با داروهای تضعیف‌كننده سیستم ایمنی سر و كار دارند
  • افرادی که در آسایشگاه و بیمارستان‌های خصوصی کار می‌کنند
  • افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، مشکلات کبدی، نارسایی کلیوی و بیماران ریوی مثل آسم
  • بیماران مبتلا به ضایعات نخاعی و مشکلات عصبی
  • کسانی که بین ۶ ماهگی تا ۱۸ سالگی به مدت طولانی آسپرین مصرف کرده‌اند
  • تمام افرادی که در تماس با افراد مبتلا آنفولانزا هستند مثل کارکنان بیمارستان و….
  • افرادی که به جاهای پر خطر مانند حج می‌روند
  • افرادی که در مرغداری‌ها و پرورش طیور فعالیت می‌کنند

بر اساس دستور سازمان بهداشت جهانی اولویت تزریق واکسن به این ترتیب است بیماران دیالیزی، افرادی که پیوند کلیه دریافت کرده‌اند، بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور، بیماران کبدی شامل سیروز و پیوند کبد، بیماران سرطانی که تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی بوده‌اند و در آخر پرسنل بهداشتی درمانی قرار دارند.

به طور کلی افراد کاملا سالم بالای شش سال ضرورتی به دریافت واکسن آنفلوآنزا نخواهند داشت.

 

آیا واکسن آنفولانزا از سرماخوردگی پیشگیری می‌کند؟

از آن جا که آنفلوآنزا و سرماخوردگی علائمی بسیار شبیه به هم دارند ممکن است گاه با یکدیگر اشتباه گرفته شوند، اما این دو بیماری اساسا با هم متفاوت بوده و عامل ایجاد آن‌ها نیز با هم فرق دارند. بنابراین واکسن آنفلوآنزا نمی‌تواند برای پیشگیری از سرماخوردگی مؤثر باشد و این باور که با تزریق واکسن آنفلوآنزا دیگر سرما نمی‌خوریم کاملا غلط است. این واکسن تنها می‌تواند ۷۰ تا ۹۰ درصد در پیشگیری از آنفولانزا برای افراد زیر ۶۵ سال مفید باشد.

 

نحوه تزریق چگونه است؟

تزریق این واکسن در کودکان زیر ۳۶ ماه به میزان ۲ دوز به فاصله ۴۵ روز، تزریق می‌شود که هر دوز مصرفی برای این کودکان، نصف دوز بزرگسالان است. همچنین برای كودكان ۳۶ ماه تا ۱۲ سال كه برای نخستین بار این واكسن را تزریق می‎کنند، طی دو مرحله و با دوز کامل تزریق می‌شود، اما برای افراد بالای ۱۲ سال فقط یک ‌بار تزریق می‎گردد.

 

چه زمانی برای تزریق واکسن مناسب است؟

بهترین زمان برای تزریق این واکسن، اواخر شهریور یا اوایل مهرماه است. زیرا سطح ایمنی چهار هفته بعد از تزریق واکسن ایجاد شود. بنابراین قبل از آغاز فصل سرد سال باید تزریق را انجام داد. البته اگر تزریق در این زمان انجام نشود، در هر زمان دیگری نیز قابل انجام است.
نکته حائز اهمیتی که وجود دارد این است که برخی افراد تصور می‌کنند تنها با یک بار تزریق این واکسن برای همیشه از ابتلا به آنفولانزا ایمن می‌شوند که این تصور کاملا اشتباه است. آنفلوآنزا نسبت به بیماری سرماخوردگی بسیار متفاوت و جدی‌تر است که سالانه در مناطق مختلف جهان در گردش است و هر ساله با انواع جدیدی نیز وارد کشورمان می‌شود. این امر باعث می‌شود که افراد ایمنی کافی در مقابل ابتلا به آن را حتی با سابقه تزریق در سال گذشته، نداشته باشند. پس لازم است این واکسن، سالانه تزریق شود.
تصور دیگری که در بین افراد وجود دارد این است که با تزریق این واکسن از هر گونه بیماری تنفسی در امان خواهند بود که باز هم اشتباه بوده و افرادی که این واکسن را دریافت می‌کنند ممکن است به انواع دیگر ویروس‌های تنفسی، مبتلا شوند. در واقع هیچ‌گونه آسیب‌پذیری در مقابل ویروس‌های سرماخوردگی توسط این واکسن، ایجاد نمی‌شود.
واکسن‌های آنفلوآنزا هم به صورت “تزریقی” و هم به شکل “پاشیدنی داخل بینی” وجود دارد که نوع تزریقی آن حاوی ویروس کشته شده و نوع افشانه‌ای آن حاوی ویروس زنده ضعیف شده است. نوع پاشیدنی این واکسن برای همه افراد مناسب نیست.
 

عوارض جانبی این واکسن چیست؟

پس از استفاده از این واکسن عوارضی چون علائم خفیف سرماخوردگی شامل آبریزش بینی و سرفه، تب خفیف و واکنش‌های آلرژیک به واکسن ممکن است بروز کند. درد، قرمزی و تورم در محل تزریق نیز ممکن است بروز کند که طی یک تا دو روز برطرف خواهد شد.

 

 

نکاتی که در رابطه با تزریق واکسن آنفولانزا باید بدانید

  • در صورت وجود هر نوع حساسیت دارویی یا آلرژی نسبت به غذاها، رنگ‌ها، نگهدارنده‌ها یا حیوانات به پزشک اطلاع دهید.
  • چنانچه با مصرف این دارو دچار علائم حساسیت مثل تنفس سخت، تورم چهره، لب‌ها، زبان یا گلو شدید، مصرف را قطع و به سریعا به اورژانس رجوع کنید.
  • در صورت بارداری، قبل از تزریق واکسن، با پزشک مشورت کنید. به طور کلی این واکسن با شروع فصل سرما در هر زمان از حاملگی می‌تواند به فرد باردار، تزریق شود.
  • واکسن آنفولانزا را می‌توان در دوران شیردهی تجویز کرد.
  • کودکان در سن زیر شش ماهگی نمی‌توانند از این واکسن استفاده کنند.
  • تزریق واکسن در کسانی که سابقه واکنش آلرژیک به مواد موجود در واکسن آنفولانزا را دارند (مانند تخم‌مرغ، فرمالدهید، جنتامایسین) و همچنین كسانی كه در زمان مراجعه برای تزریق واكسن تب یا عفونت حاد داشته باشند و یا سابقه ابتلا به سندرم گیلن باره را داشته باشد، ممنوع است.
  • چنانچه با تزریق این واکسن دچار عوارضی نظیر تب بالا، تغییر در رفتار و هوشیاری، کهیر یا راش و ضایعات پوستی، گرفتگی و خشونت صدا و مشکلات تنفسی مانند سختی تنفس، ضربان قلب بالا و ضعف شدید بدنی با رنگ‌پریدگی یا علائم حساسیت شدید؛ بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید.
  • افراد باید واکسن  را حتما در مراکز درمانی که پزشک حضور دارد، تزریق کنند.
  • واکسن‌های آنفولانزا یخچالی هستند و اگر فردی می‌خواهد بلافاصله واکسن را تزریق کند، باید آن را از داروخانه تهیه کند. همچنین این واکسن نباید یخ بزند چرا که یخ‌زدگی موجب می‌شود اثربخشی واکسن از بین برود.