فیستول مقعدی یکی از انواع بیماری‌های گوارشی است که در دسته بیماری‌های مقعدی قرار دارد. این بیماری نسبتاً شایع در اثر اتصال غیر طبیعی دو ارگان از ناحیه مقعد به یکدیگر توسط مجرای ایجاد شده است. در مورد فیستول معمولاً این اتصال از یک سمت به دیواره روده و از سمت دیگر به پوست نواحی اطراف مقعد راه دارد. این مسیر عفونت‌ها و میکروب‌های روده را به سطح پوست منتقل می‌کند، در نتیجه این بیماری به شدت عفونی است.
عامل این بیماری به جز در موارد خاص، ناشی از بروز آبسه مقعدی و در واقع عدم تکمیل فرآیند درمان در آنها است. زیرا اگر عفونت در بدن به جای بماند، پیشروی کرده و گسترده‌تر می‌شود. به بیانی دیگر می‌توان گفت عفونت آبسه از روده پیشروی کرده و به سطح پوست راه می‌یابد.
چیزی که مشخص است، ناخوشایند بودن و دردناک بودن بیماری فیستول است، همچنین این عارضه در مقایسه با سایر بیماری‌های ناحیه مقعد جدی‌تر بوده و نیازمند درمان‌های تهاجمی است. شاید یکی از اولین راهکارهایی که برای درمان فیستول به ذهن می‌رسد، استفاده از درمان‌های خانگی و دارویی است. اما باید گفته شود که چنین روش‌های درمانی پاسخگوی بهبودی کامل این عارضه نیستند، در واقع هنوز هیچ دارویی اختراع نشده که بتواند این مجرای ایجاد شده را از بین ببرد. البتهدرمان‌های دارویی و خانگی مختلفی برای بهبود این بیماری ارائه شده است، ولی استفاده از این درمان تنها در بهبود علائم این بیماری مانند عفونت و نیز درد، سوزش موثر است. این روش‌ها، درمان‌های موقتی به شمار می‌روند که در مورد محدود کردن علائم بیماری نقش دارند و نه درمان آن. به علاوه مصرف دارو به منظور کسب آمادگی لازم قبل از انجام عمل جراحی و کاهش عفونت نیز توصیه می‌شود.
داروهای مورد استفاده در درمان فیستول مقعدی
برای درمان فیستول با دارو استفاده از داروهای آنتی بیوتیک به منظور کاهش چرک و عفونت، داروهای ضد التهاب برای رفع التهاب ایجاد شده و داروهای مسکن (باید از داروهای مسکن فاقد کدئین استفاده کرد.) برای بهبودی درد صورت می‌گیرد و هیچ یک نمی‌تواند جایگزین درمان‌های قطعی این بیماری باشد. قبل از مصرف این داروها با پزشک معالج باید مشورت کرد و طبق دستور او داروهای را مصرف کرد.
قطعی‌ترین روش درمان فیستول مقعدی
روش‌های قطعی که برای درمان فیستول ارائه می‌شوند، شامل درمان فیستول با لیزر و عمل حراحی است. این روش‌های درمانی تحت عنوان درمان‌های تهاجمی نیز شناخته می‌شوند. اما این دو روش تفاوت عمده‌ای با یکدیگر داشته و امروزه به سبب مشکلات و عوارضی که روش جراحی در پی دارد، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورتی که انجام لیزر روشی قطعی با کمترین میزان درد و خونریزی است که در کمتر از یک ساعت بیماری را بدون هیچ عارضه‌ای درمان خواهد کرد. از مزیت‌های لیزر درمانی در مقایسه با جراحی می‌توان به کاهش درد و خونریزی، صرفه‌جویی در هزینه و زمان، کاهش احتمال ابتلا به عفونت و بیماری‌ها، قطعی بودن روش درمانی، بدون عوارض عمل جراحی و … اشاره کرد.