پژوهشگر واحد علوم و تحقیقات توانست عوارض جانبی مصرف دارو در بیماران سرطانی را با ساخت یک سامانه هوشمند برای رهایش هدفمند دارو کاهش دهد.
به گزارش خبرگزاری مهر، فرنوش مویدی مجری این پژوهش گفت: در حال حاضر بعد از مصرف دارو توسط بیمار، دوز داروی مصرفی تنها به سلول‌های آسیب‌دیده نمی‌رسد و سلول‌های دیگر نیز درگیر عوارض مصرف دارو می‌شوند.
وی افزود: به طور مثال ریزش مو در بیماران سرطانی بعد از شیمی‌درمانی به دلیل تاثیر دارو بر روی سلول‌های سالم است. برای حل این معضل، در این تحقیق با ساخت میکروسفر آلژینات هوشمند، رهایش دارو را به صورت کنترل شده درآوردیم تا دارو تنها به سلول‌های آسیب‌دیده برسد و ما بقی سلول‌ها را درگیر نکند.
این پژوهشگر ادامه داد: در این تحقیق رهایش داروی دوکسوروبیسین را بررسی کردیم. این دارو یک داروی ضد سرطان است که در روند رشد و گسترش سلول‌های سرطانی مداخله می‌کند.
مویدی افزود: جنس میکروسفر ساخته شده، هیدروژلی است و خیلی بیشتر از حجم خود آب جذب می‌کند و این میکروسفر هوشمند بوده و به ph بدن حساس است. از آنجایی که ph سلول‌های آسیب‌دیده با بقیه سلول‌ها متفاوت است، میکروسفر به محض رسیدن به قسمت آسیب‌دیده، رهایش دارو را انجام می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: بعد از اینکه دارو در میکروسفر بارگذاری شد، میکروسفر باید در بدن جایابی شود که با توجه به محل آسیب‌دیده، روش‌های مختلفی از جمله تزریق، کاشتن، خوراکی و… برای این کار وجود دارد.
این پژوهشگر گفت: مشابه این تحقیق با داروهای دیگر صورت گرفته اما پژوهش حاضر با داروی ضد سرطان دوکسوروبیسین انجام گرفته است.
مویدی اظهار داشت: پلیمر آلژینات با کلسیم تبدیل به میکروسفر شده و دارو در آن بارگذاری شد. سپس با استفاده از تست SEM و DLS ذرات اندازه‌گیری شد.
وی عنوان کرد: نتیجه این تست نشان داد که اندازه میکروسفر بعد از بارگذاری دارو از ۸۰۰ نانومتر به هزار نانومتر افزایش پیدا کرده است و این نتیجه نشان می‌دهد که دارو صحیح بارگذاری شده است.
این دانشجوی واحد علوم و تحقیقات ادامه داد: مرحله بعد، تست FTIR یا همان مادون قرمز است که به کمک این تست متوجه می‌شویم دارو از لحاظ واکنش شیمیایی درست عمل کرده است یا خیر؟ و بعد از آن بررسی می‌کنیم که پس از ۴۸ ساعت چه مقدار دارو از طریق میکروسفر رهایش پیدا کرده است.
مویدی گفت: بعد از این بررسی‌ها و دریافت نمودارهای مربوطه، نتیجه گرفتیم که نمودارهای رهایش دارو، در ابتدا مسیر تندی دارد اما بعد از ۱۰ دقیقه نمودار رهایش به صورت خطی می‌شود که نشان می‌دهد رهایش دارو به صورت آهسته و پیوسته انجام می‌شود.
این محقق اظهار داشت: این آهستگی و پیوستگی، عوارض جانبی مصرف دارو در بیماران را کاهش می‌دهد.
این تحقیق در قالب پایان‌نامه در دانشکده مهندسی پزشکی واحد علوم و تحقیقات به راهنمایی دکتر آزاده آصف‌نژاد و دکتر نجمه نجم‌الدین انجام شده است.