تاثیر نانوحامل‌های بیولوژیکی بر داروهای ضد فشارخون

محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر با استفاده از نانوحامل‌های بیولوژیکی، روشی را برای افزایش اثرات درمانی دارو‌های کاهنده فشار خون ارائه کردند که به گفته آن‌ها این روش کمترین عوارض جانبی را برای بیماران در پی دارد.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، عباس یوسف پور مجری طرح، با بیان اینکه بیماران بسیاری در جهان از بیماری فشار خون بالا رنج می‌برند، گفت: برای درمان این افراد دارو‌های مختلف با ساز و کار درمانی متفاوت در بازار وجود دارد و کمک بسیاری به آن‌ها برای تنظیم فشار خون می‌کند، ولی در برخی موارد استفاده از این دارو‌ها اثربخشی قابل انتظار را ندارد و باید تجویز مناسب‌تری صورت گیرد.

وی افزود: بی تأثیری دارو‌های کاهنده فشار خون ناشی از ضعف دارو در عملکرد و یا پایین بودن توانایی سیستم بیولوژیکی بیمار برای رسانش دارو و همچنین برهمکنش مؤثر با دارو است و از این رو اهمیت استفاده از حامل‌های دارویی در این بخش بیش از پیش نمایان می‌شود.

یوسف‌پور گفت: از دیگر مواردی که می‌تواند به اثربخشی بهتر دارو‌های کاهنده فشار خون کمک کند، میزان (دوز) مصرفی دارو، استفاده از دارو‌های ترکیبی و جلوگیری از تداخل‌های دارویی است و تمامی این موارد در صورتی کارا خواهند بود که بدن بیمار عملکرد مناسبی از خود نشان دهد از این رو نقص عملکرد سیستم بیولوژیکی بیمار نیز باید در بررسی‌ها مطالعه دقیق شود.

این محقق از اجرای مطالعاتی در این زمینه با عنوان «بررسی بر همکنش دارو‌های کاهنده فشار خون با غشا‌های بیولوژیکی در مقیاس نانو با استفاده از شبیه سازی دینامیک مولکولی» خبر داد و افزود: این تحقیق به منظور بررسی امکان، مزایا و معایب استفاده از حامل پلی اتیلن گلایکول در رسانش دارو‌های کاهنده فشار خون، استفاده از دارو‌های کاهنده فشار خون بصورت ترکیبی و دستیابی به نسبت دارویی بهینه بوده است.

مجری طرح، بررسی تداخل دارویی یکی از دارو‌های کاهنده فشار خون با داروی ضد افسردگی «پاروکستین»، ارزیابی وضعیت داروی کاهنده فشار خون در نقطه اثر و بررسی چگونگی عملکرد داروی کاهنده فشار خون در مواجهه با غشاء سلولی دارای نقص عملکرد را از دیگر اهداف این تحقیق نام برد.

وی با تأکید بر اینکه تحقیق در تمامی موارد ذکر شده دستاورد‌های موفقی داشته است، افزود: نتایج آن به سبب بدیع بودن کار و روش ارائه شده در این تحقیق، ارتقای مرز‌های دانش و همچنین بهینه‌سازی روش‌های پیشین می‌توان به عنوان یک بانک اطلاعاتی قوی در مطالعات بالینی آتی مورد استفاده قرار داد.

یوسف‌پور با تأکید بر اینکه در این پژوهش از ابزار شبیه‌سازی دینامیک مولکولی برای دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده استفاده شده است، گفت: در این مطالعات همچنین از روش‌های شبیه سازی‌های رایانه‌ای به علت در اختیار داشتن اطلاعات اولیه کافی جهت اعمال برخی شرایط روی مواد و محیط‌های مختلف استفاده و برای بررسی سیستم‌های بیولوژیکی از این روش بهره برداری شد.

وی مطالعه روی غشا‌های بیولوژیکی در حضور نانودارو‌ها و حامل‌های داوریی را بسیار کلیدی دانست و افزود: این دست از غشا‌ها که کاربرد گسترده‌ای در علوم پزشکی و داروسازی دارند امروزه در مطالعات گوناگونی مورد بررسی قرار می‌گیرند تا شرایط بهینه را برای حفظ سلامت بشر میسر سازند.

وی کمبود اطلاعات کافی در حوزه بهبود کیفیت دارو‌های کاهنده فشار خون و همچنین ابزار نامناسب جهت شبیه‌سازی فرایند‌های برنامه‌ریزی شده را از چالش‌های این تحقیق ذکر کرد و گفت: از سوی دیگر استفاده نامحدود از ابررایانه‌های پیشرفته در دستیابی به نتایج صحیح و جامع از ملزومات طرح بوده است که از این حیث با محدودیت‌هایی مواجه بودیم.

مجری طرح با اشاره به نتایج به دست آمده از این مطالعات اظهار کرد: از نتایج این تحقیق می‌توان در صنعت داروسازی استفاده کرد، همچنین برخی از دستاورد‌های این طرح در تجویز دارو‌های ترکیبی کاهنده فشار خون برای پزشکان مفید خواهد بود.

وی افزود: دستاورد‌های این تحقیقات در قالب ۴ مقاله منتشر شد که ۳ مقاله از آن‌ها در مجله‌های معتبر ISI به چاپ رسیده و یکی از آن‌ها در مرحله داوری است.

این محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر بررسی رسانش لیپوزومی دارو‌های کاهنده فشار خون و تداخل دارویی دارو‌های کاهنده فشار خون با سایر دارو‌های رایج، مطالعه سایر دارو‌های کاهنده فشار خون، ارزیابی نقش حضور کلسترول در غشاء و نحوه تغییر برهم‌کنش‌های دارو- غشاء، بررسی تغییرات سلولی ناشی از استفاده دارو‌های کاهنده فشار خون، بهینه‌سازی فرایند پگیلاسیون و مطالعه کوانتومی آن، بررسی نقش تغییرات ساختاری غشاء در برهم‌کنش‌های دارو- غشاء و همچنین تعیین نقش تعداد گروه‌های تکرارشونده پلی اتیلن گلایکول را از مطالعات مرحله توسعه‌ای این پژوهش نام برد.

یوسف‌پور استفاده از ابزار شبیه‌سازی مولکولی برای بررسی دارو‌های کاهنده فشار خون در حضور غشا‌های بیولوژیکی را از نوآوری‌های این طرح عنوان کرد و افزود: استفاده همزمان از سه دسته داروی کاهنده فشار خون و مقایسه آن‌ها با یکدیگر، بهینه‌سازی فرایند ساخت دارو‌های ترکیبی کاهنده فشار خون، استفاده از حامل پلی اتیلن گلایکول برای رسانش بهینه دارو‌های کاهنده فشار خون، بررسی همزمان دارو‌های کاهنده فشار خون و ضد افسردگی و متابولیسم دارویی آنها، بررسی تغییرات رفتاری دارو‌های کاهنده فشار خون در حضور غشا‌های دارای نقص عملکرد، پیش‌بینی رفتاری دارو‌های کاهنده فشار خون در نسبت دارو‌هایی مختلف، بررسی تأثیر دارو‌های کاهنده فشار خون بر آنزیم متابولایزر و بررسی تأثیر دارو‌های کاهنده فشار خون بر غشا‌های بیولوژیکی و ارزیابی احتمال تخریب سلولی از دیگر نوآوری‌های این طرح است.

وی با اشاره به دستاورد این پژوهش گفت: در این مطالعات به عملکرد بهینه دارو‌های کاهنده فشار خون با کمترین اثرات جانبی و همچنین به صرفه‌ترین روش تجویز دارویی دست یافتیم.

این تحقیق از سوی عباس یوسف‌پور دانش آموخته مقطع دکتری و با راهنمایی دکتر حمید مدرس، دکتر فاطمه گوهرپی و دکتر امجد از اعضای هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر اجرایی شد.