فنتانیل (Fentanyl) از جمله داروهای بیهوشی است که با قدرت اثر ضد دردی چند برابر مرفین به عنوان پیش دارو و آرامبخش قبل از بیهوشی در اتاق عمل و درمواردی برای بیحسی موضعی استفاده میشود.
این دارو به شکل آمپول در دسترس است.
نامهای تجاری، موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی:
نامهای تجاری |
Duragesic – Fentanyl |
موارد مصرف |
ضد درد بیهوشی عمومی بیحسی موضعی |
عوارض |
کاهش فشار خون دیاستولی و کاهش اشباع اکسیژن خون، تهوع و استفراغ، سردرد، خوابآلودگی، تپش قلب، سرگیجه، خشکی دهان، بیاشتهایی، بثورات جلدی |
تداخل دارویی |
ریفامپین، فنیتوئین، دیگوكسین، بنزودیازپینها، داروهای تضعیفكننده CNS و داروهای مهاركننده آنزیمهای كبدی، الکل، سایر داروهای ضددرد و بیهوشکننده عمومی، داروهای خوابآور و ضدافسردگی |
مقدار و نحوه مصرف
میزان دقیق مصرف این دارو حتما باید توسط پزشک متخصص بیهوشی تعیین گردد.
نکاتی که در رابطه با مصرف این دارو باید بدانید
- داروهای ضددرد مخدر باعث تشدید ضعف تنفسی میشوند.
- حساسیت یا هرگونه مشکل را باید به پزشک خود اطلاع دهید.
- مصرف متناوب دارو ممكن است باعث ایجاد تحمل به اثرات دارو و وابستگی و اعتیاد شود.
- این دارو در بیماران مبتلا به مشکلات کلیوی و ریوی بااحتیاط باید مصرف شود.
- مصرف دارو در کودکان بااحتیاط و تحت نظر پزشک باید صورت گیرد. بیضرری مصرف این دارو در كودكان كوچكتر از دو سال ثابت نشده است.
- تا 24 ساعت پس از مصرف این دارو، در صورت بروز سرگیجه، خوابآلودگی، منگی یا تاری دید باید احتیاط نمود و از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری و دقت دارند پرهیز کرد.
- فنتانیل در شیر ترشح میشود. مصرف این دارو در مادران شیرده، باید بااحتیاط همراه باشد.
- در بیماران سالخورده معمولاً مقادیر كمتر این دارو تجویز میشود، زیرا این بیماران ممكن است نسبت به اثرات درمانی و عوارض جانبی این دارو حساستر باشند.
توصیهها و مراقبتهای پرستاری
- اثرات خوابآور این دارو بسیار کم است و به ندرت موجب آزادسازی هیستامین میشود.
- در صورت بروز حساسیت مفرط، حملات تشنجی یا آریتمی قلبی خطرناک، باید مصرف دارو قطع گردد.
- تزریق وریدی دارو بهتر است به صورت آهسته و طی حداقل 2-1 دقیقه صورت گیرد.
- وضعیت ضربان قلب بیمار پیگیری شود. فنتانیل ممكن است موجب برادیكاردی شود.
گروه سلامت ستاره