دانشمندان يک گام بلند براي رسيدن به داروهاي ضد پيري کارآمد و مؤثر برداشتهاند.
محققان دانشگاه ساوث ولز UNSW موفق به يک کشف مهم شدهاند که ميتواند به ساخت يک داروي انقلابي بيانجامد؛ دارويي که در واقع توانايي معکوس کردن روند پيري و بهبود ترميم DNA دارد و حتي ميتواند براي ارسال فضانوردان به مريخ، به کمک ناسا بيايد.
در مقالهاي که بهتازگي در مجلهي ساينس منتشر شده است، تيم پژوهشي ويژگي مهمي در روند مولکولي شناسايي کردهاند که اجازه ميدهد سلول قادر به ترميم DNA آسيبديده شود.
نتيجه آزمايشهاي اين گروه پژوهشي روي موشها، نشان ميدهد دست يافتن به درماني براي بازداشتن مولکول DNA از آسيب پيري و همچنين صدمات ناشي از تابشهاي مضر ممکن است. اين يافتهها بهاندازهاي اميدبخش بودهاند که توجه ناسا را نيز به خود معطوف کردهاند و ناسا بر اين باور است که چنين روش درماني ميتواند به انجام مأموريت سفر انسان به مريخ توسط اين سازمان کمک کند.
در حالي که سلولهاي ما داراي يک قابليت ذاتي براي ترميم DNA هستند؛ توانايي آنها براي انجام اين کار با افزايش سن فرد کاهش مييابد. آسيبهايي که در اينجا صحبت از آنها شد، در مواقع مختلفي روي ميدهند که يکي اين مواقع، هنگامي است که ما در فضاي باز و تحت تابش مستقيم آفتاب قرار ميگيريم.
دانشمندان در پژوهش خود به اين نکته پي بردند که متابوليت +NAD که بهطور طبيعي در هر سلولي از بدن ما وجود دارد، داراي نقش کليدي بهعنوان يک عامل تنظيمکننده در تعاملات پروتئين به پروتئين است و همين تعاملات هستند که کنترل فرايند ترميم DNAA را بر عهده دارند.
درمان موشها با مادهي پيشروي +NAD يا تقويتکنندهاي به نام NMN باعث بهبود توانايي سلولهاي آنها براي ترميم آسيبهاي وارده به DNA ناشي از قرار گرفتن در معرض تابشهاي مضر يا افزايش سن شده است. ديويد سينکلر، پروفسور و سرپرست گروه پژوهشي از دانشکده علوم پزشکي UNSW و دانشکده پزشکي هاروارد بوستون در اين باره چنين گفته است:
تنها پس از يک هفته درمان، سلولهاي موشهاي پير از سلولهاي موشهاي جوان غير قابل تشخيص بودند.آزمايشهاي مرتبط با روش درماني NMN روي انسان ظرف شش ماه آينده آغاز خواهد شد. سينکلر که مسئوليت آزمايشگاه را در سيدني به عهده دارد در اين باره گفت:
اين نزديکترين جايي است که ما تا به حال براي رسيدن به يک داروي ضد پيري بيخطر و کارآمد قرار داشتهايم و شايد تنها در سه تا پنج سال آينده و در صورتي که استفادههاي آزمايشي روي انسان بهخوبي پيش روند، شاهد حضور آن در بازار باشيم.
کار گروه پژوهشي مورد توجه ناسا نيز قرار گرفته است. گفتني است که ناسا در طي يک مأموريت چهارساله به مريخ، با چالش حفظ سلامتي فضانوردان خود روبرو است.
فضانوردان حتي در مأموريتهاي کوتاه فضايي نيز تجربهي مواردي مانند پيري تسريع شده ناشي از تابش کيهاني، ابتلا به ضعف عضلاني، از دست دادن حافظه و ساير نشانهها را پس از بازگشت به زمين داشتهاند. اين در حالي خواهد بود که در طي يک سفر طولاني به مريخ، وضعيت بسيار وخيمتر ميشود.
پنج درصد از سلولهاي فضانوردان در طول اين زمان طولاني احتمالا ميميرند و شانس آنها براي ابتلا به سرطان تقريبا به صد درصد ميرسد. سينکلر و همکار وي از دانشگاه ساوث ويل، دکتر ليندسي وو در رقابت iTech ناسا در دسامبر سال گذشته برنده شدند. وو در مورد اين رقابت چنين اشاره کرد:
ما با يک راه حل براي يک مشکل بيولوژيکي به رقابت آمده بوديم و رهيافت ما از ميان ۳۰۰ طرح ديگر توانست بهعنوان طرح برنده انتخاب شود.
تابش کيهاني نهتنها يک موضوع اساسي براي فضانوردان محسوب ميشود؛ بلکه همهي ما در صورت انجام سفرهاي هوايي ممکن آن را در داخل هواپيما تجربه کنيم. در يک پرواز از لندن به سنگاپور يا ملبورن، تابشي تقريبا معادل يک فرايند راديوگرافي قفسه سينه به بدن ما اعمال خواهد شد.
در حالت تئوري، درمانهاي مشابه براي فضانوردان، ميتواند هرگونه اثرات مرتبط با آسيب DNA را براي افرادي که بهطور مکرر سفرهاي پروازي دارند نيز کاهش دهد. گروه ديگري که ميتوانند از دستاوردهاي اين کار تحقيقاتي بهرهمند شوند، بازماندگان سرطانهاي دوران کودکي هستند.
دکتر وو ميگويد ۹۶ درصد نجاتيافتگان از سرطان دوران کودکي از يک بيماري مزمن تا سن ۴۵ سالگي رنج ميبرند؛ از جمله بيماريهاي قلبي عروقي، ديابت نوع ۲، بيماري آلزايمر و سرطاني نامرتبط به سرطان اصلي. وي ميافزايد:
تمامي اين پيامدها در کنار واقعيتي به نام پيري سريعتر قرار ميگيرند که بسيار ويرانگر و خطرناک است. اينکه ما بتوانيم کاري در خصوص پيري سريعتر انجام دهيم، بسيار مطلوب خواهد بود و ما باور داريم که با اين مولکول قادر به انجام چنين کاري هستيم. قرصهاي ضد پيري ميتوانند هدف نهايي باشند.
در چهار سال گذشته، سينکلر و دکتر وو در زمينهي ساخت و تبديل NMN به يک مادهي دارويي با شرکتهاي دارويي مرتبط با خودشان به نامهاي MetroBiotech NSW و MetroBiotech International همکاري کردهاند. دورههاي درماني روي انسان در سال جاري ميلادي در بيمارستان بريگهام و در بيمارستان زنان در بوستون آغاز خواهد شد.
يافتههاي اخير در زمينهي +NAD و NMN باعث افزايش شتاب در روند کارهاي هيجانانگيزي خواهد شد که آزمايشگاه UNSW در زمينهي تحقيقات خود براي سالمندي در طي چهار سال گذشته انجام داده است.آنها به فعل و انفعال تعدادي از پروتئينها و مولکولها و نقش آنها در روند پيري نگاه دقيقي داشتهاند.
از سويي، گروه پژوهشي به اين نکته اشاره کرده است که +NAD ميتواند براي درمان بيماريهاي مختلف مرتبط با پيري، ناباروري در زنان و همچنين براي درمان عوارض جانبي شيميدرماني مفيد باشد. در سال ۲۰۰۳، سينکلر به وجود رابطهاي بين آنزيم ضد پيري SIRT1 و رسوراترول پي برده بود. وي در اين مورد ميگويد:
در حالي که رسوراترول تنها ميتواند مادهي SIRT1 را فعال کند؛ +NAD باعث فعال شدن تمامي هفت سيرتويين (SIRT1-7) ميشود و از اينرو بايد تأثير بيشتري بر سلامت و طول عمر داشته باشد.