عوارض تززیق انسولین

خطرناک ‌ترین و شایع‌ ترین عارضه تزریق انسولین، کاهش ناگهانی قند خون است. این عارضه بیشتر در آن گروه از بیماران دیابتی دیده می ‌شود که مقدار انسولین را خودسرانه زیاد می کنند، یا غذا نخورده آن را تزریق می‌ نمایند، و یا بدون کاهش مقدار انسولین، هم‌ زمان با ترزیق آن، ورزش سنگینی انجام می دهند.

اقدام فوری و نجات‌بخش برای بیماری که بی هوش شده است، تزریق سرم قندی است؛ یعنی تزریق داخل وریدی ۲۵ میلی ‌لیتر سرم گلوکز ۵۰ درصد (هیپرتونیک) در ظرف دو دقیقه است که تا ۵۰ میلی ‌لیتر هم قابل افزایش است. این تمهید درمانی در اکثر موارد موثر بوده و بیمار ظرف چند دقیقه، چشم ‌هایش را باز می‌ کند و نجات می‌ یابد. ولی اگر لازم باشد می ‌توان از گلوکاگون در بیمارستان‌ ها یا مراکز اورژانس استفاده نمود. کمتر اتفاق می ‌افتد که در منزل یا مراکز درمانی، سرم قندی نباشد، اما گلوکاگون باشد. لذا اولین اقدام درمانی، تزریق سرم قندی می ‌باشد.

اگر بیمار دیابتی در حال اغما باشد و هیچ وسیله‌ ای هم وجود نداشته باشد که بفهمیم آیا او دچار هیپوگلیسمی (کاهش قند خون) شده است یا هیپرگلیسمی (افزایش قند خون) ، باید فرض را بر کاهش قند خون بگذاریم و قبل از آن که دیر شود، سرم قندی به او تزریق کنیم. اگر تشخیص درست باشد، بیمار به هوش می‌ آید و چشم‌ هایش را باز می‌ کند و اگر تشخیص درست نباشد، باز هم اتفاق بدی نمی افتد و فقط کمی به قند خون بیمار اضافه می ‌شود که چندان تاثیری در سرنوشت او نخواهد داشت.

در افراد مسن، علایم و نشانه‌ های افت قند خون، ضعیف ‌تر و گاهی گمراه‌ کننده است. دیده شده است که یک بیمار سالمند مبتلا به دیابت، نیمه‌ های شب دچار افت قند خون (هیپوگلیسمی) شده و به اغما فرو رفته و سرانجام به مرگ وی انجامیده است، زیرا اطرافیان او تصور می کرده‌ اند که بیمار خواب است و دیر بیدار می ‌شود! علت این پدیده آن است که واکنش‌ های افت قند خون در سالمندان، ضعیف است، یعنی در جوانان علائمی مانند تپش قلب ، لرزش، تند شدن ضربان نبض و عصبانیت دیده می ‌شود، در حالی که در افراد مسن علائمی مانند سردرد، دوبینی، رخوت، لکنت زبان، اختلال حواس، فراموشی و بالاخره تشنج و اغما و حتی مرگ (اگر درمان نشود) جلب توجه می ‌کند و همان‌ طور که می ‌دانیم این علائم در یک سالمند غیر دیابتی و حتی سالم هم ممکن است بی ‌اهمیت تلقی شود و مورد غفلت قرار گیرد.

گاهی دیده شده است که برخی جوانان، نوجوانان و میانسالان دیابتی در دریا غرق شده‌اند و اطرافیان او تصور می کرده‌ اند به علت عدم آشنایی به فن شنا غرق شده است، در حالی که تزریق انسولین قبل از شنا و فعالیت بدنی شدید حین شنا و هیپوگلیسمی بعد از آن موجب مرگ او شده است؛ و یا دیده شده که یک جوان دیابتی، به کوه رفته و سقوط کرده است و فقط به این دلیل بوده که دوز انسولین را قبل از کوهنوردی کم نکرده و یا به اندازه کافی غذا نخورده، لذا دچار هیپوگلیسمی و سقوط از کوه شده است.

بیمار دیابتی که دارو مصرف می‌کند، نباید بدون همراه داشتن کمی ماده قندی (مثل شیرینی یا آب‌ نبات) با خود، از منزل خارج شود. غفلت از این اقدام ساده در بسیاری از موارد، منجر به مرگ بیمار شده است. همان قندی که موجب بروز این همه مشکلات و عوارض در بیماری دیابت می‌ شود، هنگام هیپوگلیسمی (افت قند خون) نجات ‌بخش بیمار است.

رانندگان دیابتی زمانی که قند خونشان کاهش می‌یابد، باید مانند کسی که به علت پنچر شدن لاستیک خودرو خود در کنار جاده پارک می‌کند، بلافاصله ماشین خود را نگه دارند و خوراکی‌های شیرین و حاوی قند مصرف کنند و منتظر بماند تا قند خونشان افزایش یابد