در بعضی از داروها همراه بودن یا نبودن غذا تأثیری در بروز اثرات درمانی ندارد، اما در مورد برخی دیگر از داروها تغییراتی دیده می شود که در موقعیت درمان اهمیت دارد. به این دلیل دستوراتی مثل “بعد از غذا”، “قبل از غذا” “با معده خالی”، “با معده پر” در مورد این داروها دیده می شود.
غذا ممکن است باعث تغییراتی در جذب دارو از دستگاه گوارش شود. بعضی مواد غذایی با بعضی از داروها ترکیب می شوند و تبدیل به ترکیباتی می شوند که از دستگاه گوارش قابل جذب نیست بنابراین در صورتی که آن دارو با غذاهای خاص مصرف شود اثر درمانی بروز نخواهد کرد.
مثال بارز این مورد نوعی آنتی بیوتیک هاست که اگر با شیر میل شود جذب نمی شود، زیرا کلسیم موجود در شیر با آن ترکیب و مانع جذب می گردد.
بنابراین ملاحظه می کنید که عدم رعایت چنین دستوری مساوی با عدم جذب دارو و در نتیجه عدم بروز اثرهای درمانی خواهد شد.
در مورد برخی دیگر از داروها، غذا باعث کندی جذب دارو می‌شود. در این مورد در نهایت بعد از مدتی دارو جذب می‌شود ولی بدلیل اینکه دیر جذب شده است آثار درمانی آن دیر بروز می‌کند.
بعضی از مواد غذایی بر جذب داروها اثر نمی‌گذارند بلکه بر روی فرآیندهای دیگری اثر می‌گذارند که در بروز آثار درمانی مهم هستند.
جذب تعدادی از داروها هم با برخی مواد غذایی زیاد می‌شود. همچنین در مورد داروهایی که ممکن است باعث تحریک و ناراحتی دستگاه گوارش بشوند توصیه می‌شود که همراه غذا مصرف شوند تا عوارض کمتری پیش آید.
بنابراین به طور کلی باید تأثیر غذا بر دارو همواره مورد نظر باشد و مطابق دستور پزشک عمل شود. در مواردی که همراه دارو برنامه غذایی خاصی توصیه شده است رعایت آن الزامی می‌باشد و در این جا به تعدادی از مهمترین تداخلات غذا و دارو اشاره می‌کنیم. در موارد دیگر می‌توانید با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
مصرف همزمان استامینوفن با غذاهای غنی از کربوهیدرات‌ها مثل بیسکویت، خرما، مربا و غیره باعث ایجاد ترکیب و در نتیجه کندی جذب دارو می‌شود.
– مصرف همزمان قرص‌های پوشش دار بیزاکودیل همراه شیر یا غذاهای دیگری که خاصیت بازی دارند باعث از بین رفتن پوشش قرص در معده و خراب شدن دارو می‌شود و در نتیجه اثر درمانی دیده نمی‌شود.
– مصرف داروهای آهن دار مثل سولفات آهن (فروس سولفات) با چای باعث ایجاد ترکیب نامحلول و عدم جذب آهن می‌شود. افرادی که فقر آهن دارند نباید بلافاصله بعد از غذا چای مصرف کنند، زیرا چای مانع جذب آهن موجود در مواد غذایی می‌شود.
تداخل داروها:
بعضی از داروها ممکن است بر روی آثار دارویی داروی دیگر اثر بگذارند. این تأثیر گذاری‌ها به شیوه‌های مختلفی انجام می‌شود.
داروها ممکن است بر جذب یکدیگر در دستگاه گوارش اثر بگذارند و در نتیجه مانع بروز اثرهای درمانی یا تأخیر در بروز این آثار شوند.
بعضی از داروها با اثر گذاشتن بر سرعت تخریب و دفع داروهای دیگر باعث می‌شوند که دارو اثر درمانی خود را نتواند بروز دهد و یا دیر جذب شود و به میزانی برسد که باعث بروز مسمومیت و عوارض دیگر شود.
البته از برخی تداخلات دارویی می‌توان در جهت درمان استفاده کرد و با تنظیم دقیق مصرف دو دارو، استفاده از هر کدام از آنها را به حداقل رساند و در نتیجه از بروز عوارض جانبی، مسمومیت و یا حتی مقاومت نسبت به دارو جلوگیری کرد.
در صورتی که داروهای تداخل دار باید با هم مصرف شوند بیمار باید به توصیه پزشک در خصوص فاصله گذاری میان آنها توجه کند. چون در غیر این صورت دارو درمانی فایده ای نخواهد داشت.
بحث تداخلات دارویی بسیار گسترده و پیچیده‌تر از آن است که در اینجا بتوانیم به آنها بپردازیم. تنها توصیه می‌کنیم که به توصیه‌های پزشک و داروساز توجه نمائید.