برنامه ویژه وزارت بهداشت برای بیماران اوتیسم

محمد تقی جغتایی با اشاره به این که بیماری اوتیسم جزو بیماری‌‌های اختلال تکاملی است و در زمان قبل از تولد و در زمان رشد ایجاد می‌شود، افزود: به این افراد کودکان فرو رفته می‌گویند یعنی افرادی که در درون خودشان هستند.

وی با بیان این که در گذشته آمار این کودکان کم بوده است، گفت: این بیماری تظاهر جسمی ندارد و تشخیص آن سخت‌ و دشوار است. این افراد بیشتر مشکلات ارتباطی دارند لذا نقش خانواده‌ها در تشخیص به موقع این کودکان بسیار حائز اهمیت است. بیماری برخی از این افراد تا 3 و 5 سالگی و حتی در دوران دبستان تشخیص داده می‌شوند. درصورتی که با تشخیص زودهنگام، برخی از این کودکان می‌توانند به مدارس عادی بروند.

مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی گفت: در سال‌های اخیر نیز درصد این بیماری رشد پیدا کرده است و از هر 60 تا 70 کودک متولد شده یک نفر دچار اختلال اوتیسم است و می‌توان گفت که اوتیسم شایع‌ترین بیماری اختلال تکامل کودکان است.

جغتایی با بیان این که علت این بیماری کاملا مشخص نیست، گفت: این بیماری علائم مختلف دارد و مربوط به قبل از تولد، شکل گیری جنین و در زمان رشد جنین ایجاد می‌شود ولی نمی‌توان گفت که بیماری ژنتیکی است. البته علل اجتماعی، دارو، استرس و آلودگی هوا نیز از عوامل خطر سازی هستند که موجب بروز این اختلال می‌شوند.

وی ضمن بیان این نکته که شیوع این بیماری در کشورهای دنیا به نسبت وجود دارد، گفت: در حال حاضر در حال یافتن راه‌هایی برای پیشگیری، تشخیص و درمان این بیماری هستند.

مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی در ادامه گفت: در نظام‌های سلامت دنیا، سرمایه گذاری و مطالعات زیادی در این خصوص صورت گرفته است و در کشور ما نیز از 10 سال گذشته اقداماتی در این زمینه انجام شده است.

جغتایی گفت: نیازهای این افراد پزشکی اجتماعی و روان شناختی است و پزشکان اطفال باید این بیماری را تشخیص دهند و همین‌طور از آنجایی که این کودکان بی قرار هستند لذا خانواده‌هایشان نیز احتیاج به مشاوره دارند.

وی از دیگر نیازهای این افراد به نیازهای تغذیه‌ای ویژه اشاره کرد و گفت: از دیگر نیازهای این افراد خدمات توانبخشی حرفه‌ای است و هدف بازگشت آنان به جامعه است.

مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی با بیان این مطلب که مهمترین موضوع در مورد این افراد، تشخیص به موقع این کودکان است، گفت: لذا غربالگری‌های مشابهی در سنین مختلف در مورد این کودکان صورت می‌گیرد.

جغتایی افزود: هم اکنون در سن 4-3 سالگی در مهد کودک‌ها غربالگری این بیماری انجام می‌شود و از آنجایی که بین 15 تا 20 درصد از کودکان مهد کودک می‌روند لذا غربالگری در این محیط کافی نیست و باید در سنین بالاتر نیز غربالگری صورت گیرد.

جغتایی با بیان این که از سال گذشته وزارت بهداشت با همکاری متخصصان پزشکی و روان شناسی اقداماتی در این خصوص انجام داده است، گفت: مقرر است از دی ماه در برخی از استان‌ها غربالگری بیماری اوتیسم به صورت پایلوت در چند مرحله انجام شود. در مرحله اول با تست ساده و اولیه توسط کارشناس سلامت انجام می‌شود و در صورت تشخیص به پزشک عمومی ارجاع و در نهایت به مرکز اختلال تکاملی که در استان‌های کشور وجود دارد توسط گروه پزشکان عمومی و متخصص روان پزشکی و اعصاب اطفال و پزشک اطفال آموزش دیده غربالگری با تست اختصاصی انجام می‌شود که در صورت تشخیص اوتیسم مراحل درمانی آغاز می‌شود.

مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی گفت: سالانه یک میلیون و 500 هزار تولد داریم که از هر 67 تولد یک نفر به اوتیسم مبتلاست بنابراین در مورد همه کودکان از 12 ، 18 و 24 ماهگی این غربالگری انجام می‌شود.

جغتایی گفت: وزارتخانه‌های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تعاون کار و رفاه اجتماعی، آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی در موضوع کودکان اوتیسم نقش دارند و باید با همکاری هم در جهت رفع مشکلات این بیماران اقدام کنند.

مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی گفت: انگ زدن به این بیماران کار نادرستی است زیرا برخی از این کودکان بهتر از کودکان عادی هستند و این در حالی است که همه کودکان می‌توانند مشکلاتی داشته باشند و همه کامل نیستند.

دکتر جغتایی از روش آمار گیری در خصوص این بیماری یاد کرد و گفت: روش آمارگیری خانه به خانه، خوشه‌ای و مراجعه و ثبت در مراکز از انواع این آمارگیری‌هاست البته روش ثبت در نظام شبکه‌ای ما وجود دارد.

مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی گفت: از سال گذشته کارگروهی با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و آموزش و پرورش استثایی و تامین اجتماعی و سازمان بهزیستی تشکیل شده است و نقش هر ارگان براساس تنوع نیازهای اجتماعی تعیین شده است.

جغتایی افزود: علاوه بر آموزش کادرهای پزشکی و همکاری‌های این سازمان‌ها، سازمان‌های مردم نهاد، غیردولتی و انجمن‌ها نیز می‌توانند در این مقوله وارد شده و این بیماران را نیز حمایت کنند و البته نیاز به ایجاد مراکز اختلال‌های تکاملی نیز حائز اهمیت است.

مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی به مشکل بیمه در این زمینه اشاره کرد و افزود: سازمان‌های بیمه‌گر باید در این مورد پیش‌قدم شوند زیرا این کودکان نیازمند خدمات درمانی و توانبخشی دراز مدت هستند و باید تحت پوشش بیمه‌ای قرار بگیرند.

جغتایی گفت: وزارت بهداشت درخصوص بیماران اوتیسم، بسته خدماتی تهیه و برای تصویب به شورای عالی بیمه ارسال کرده است که در صورت تصویب بخشی از مشکلات درمانی این بیماران رفع می‌شود.

وی افزود: تشکیل معاونت اجتماعی در وزارت بهداشت یکی از اقدامات خوب و مناسب است و یکی از وظایف این معاونت کمک و حمایت از مردم و سازمان‌های غیردولتی در ارائه خدمات سلامت است که بعد از ایجاد این معاونت در وزارت بهداشت تعداد سازمان‌های مردم نهاد و انجمن‌های مختلف افزایش یافته است و این معاونت این مراکز را برای دریافت کمک‌های مردمی به مردم معرفی می‌کند.

مشاور وزیر بهداشت در امور توانبخشی تاکید کرد: بیماران مبتلا به اوتیسم نیاز به برنامه و اقدامات هماهنگ، حمایت‌های دولت و پوشش بیمه‌ای دارند زیرا هزینه‌های درمانی و توانبخشی این افراد بسیار بالاست و توجه به این افراد در هر زمینه لازم است.