گرچه هر دارویی ممکن است عوارض و مشکلاتی به همراه داشته باشد، اما مصرف همزمان مسکنها با برخی داروها منجر به تداخل دارویی و ایجاد بیماریهای دیگر میشود که ما معمولا از آنها بیخبریم. ممکن است مصرف یک مسکن با دوز کم و هر چند وقت یکبار مشکلی ایجاد نکند، اما گاهی به دلیل مصرف همزمان با دارویی دیگر، حساسیتها و آسیبهای جدی برای فرد به وجود آورد.
انواع مسکنها در بسیاری از موارد خودسرانه و بدون در نظر گرفتن عوارض جانبی مصرف میشوند. در حالی که مسکنها به هر نوع خوراکی، قرص، کپسول، آمپول یا شیاف بیخطر نیستند و عوارض آنها ممکن است حتی سالها بعد در بدن بروز پیدا کند. متاسفانه در بسیاری از موارد افراد با گفتن این جمله که سالها مسکن خاصی را مصرف کردهاند، اما مشکلی برای آنها پیش نیامده است، این کار را ادامه میدهند. در حالی که ممکن است فرد بعد از چند سال دچار مشکلی مثل زخم معده شود.
بنابراین بهتر است کسانی که تاکنون بی حساب و کتاب از قرصهای مسکن استفاده کردهاند، از این پس بیشتر مراقب نشانههای بروز مشکل در بدن باشند. برای مثال نشانههای خونریزی دستگاه گوارش، دفع مدفوع شل و سیاه رنگ است که در صورت مشاهده باید بسرعت به پزشک مراجعه شود. علائمی مثل احساس درد، سوزش، احساس سیر شدن زود هنگام یا فشار به معده بعد از غذا خوردن و ورم کردن ناحیه فوقانی، سوزش سر دل و برگشت اسیدی غذا به قسمت فوقانی سیستم گوارش، میتواند هشداری برای ورم یا زخم معده باشد.
دیگر عوارض مسکنها
ژلوفن یکی دیگر از مسکنهای قوی در اطراف ماست که مهمترین عملکرد علاوه بر کاهش درد، کم کردن تورم و تب است. اما این داروی شیمیایی هم مثل دیگر مسکنها عوارض جانبی دارد. از جمله عوارض مصرف به مدت طولانی تغییر در میزان شنوایی و شنیدن صدای زنگ در گوش، تغییرات خلقی، افزایش وزن بیدلیل، تغییر در بینایی و احساس خستگی غیرعادی است. این دارو تداخلات دارویی شدیدی نیز ایجاد میکند. برای مثال مصرف همزمان آن با آسپرین خطر خونریزی معده را افزایش میدهد یا تداخل آن با داروی وارفارین که برای مشکل انعقادی مصرف میشود، اثر این دارو را کاهش داده و احتمال لخته شدن خون را افزایش میدهد.
دارویی مانند استامینوفن که یک مسکن شناختهشده و رایج است، ممکن است به ظاهر عوارض گوارشی چندانی نداشته باشد، اما در صورت مصرف زیاد و بیرویه، عوارض کلیوی و کبدی جبرانناپذیری خواهد داشت. همچنین افراد مبتلا به آسم و آلرژی نباید از استامینوفن برای کاهش درد استفاده کنند.
دارویی مثل دگزامتازون بهدلیل وجود کورتن در آن، عوارضی مثل پوکی استخوان خواهد داشت. نوع خوراکی این مسکن هم میتواند مشکلات گوارشی و به هم خوردن تنظیم قند خون را ایجاد کند. علاوه بر این دگزامتازون ممکن است باعث تجمع بافت چربی در قسمتهایی از بدن شود که خود باعث ایجاد مشکلات و عوارض دیگر میشود.
تاثیر منفی مصرف خودسرانه مسکن بر نسلهای آینده
مصرف خودسرانه مسکنها نه تنها آسیبهایی برای فرد ایجاد میکند، بلکه میتواند باروری جنین و نسلهای آینده را هم تحت تاثیر قرار دهد. امروز نتایج مطالعات جدید روی انواع مسکنها نشان داده نهتنها ممکن است مصرف آنها کیفیت زندگی فرد را پایین آورد، بلکه میتواند به نسلهای بعدی نیز آسیب رساند. مصرف مسکن در دوران بارداری روی جنین اثر دارد و ممکن است روی قدرت باروری نسلهای بعد تاثیرگذار باشد. بنابراین توصیه میشود زنان باردار تا جای ممکن مسکن مصرف نکنند و در صورت نیاز نیز از قرصهای با دوز بسیار پایین مثل پاراستامول و البته با تجویز پزشک استفاده کنند.