درمان دارویی عفونت گوش

اوتیت حاد گوش میانی، یک عفونت شایع دوران کودکی و مسئول حدود یک‌سوم ویزیت‌ها در مطب پزشکان اطفال است. این بیماری یکی از شایع‌ترین عفونت‌های باکتریال اطفال است. میزان بروز فرم حاد این عفونت، در شش تا 15ماهگی زندگی به اوج خود می‌رسد و تقریبا 60 تا 70 درصد کودکان قبل از اتمام سال سوم زندگی حداقل یک‌بار دچار اوتیت میانی حاد شده‌اند‌. شیوع این عفونت در کودکان مبتلا به شکاف کام بسیار بیشتر است‌. اوتیت حاد غالبا به دنبال عفونت‌های دستگاه تنفس فوقانی رخ می‌دهد و به طور شایع یکی از عوارض عفونت‌های ویروسی نظیر سرماخوردگی، سرخک یا آنفلوآنزاست .

 

گوش میانی، نقش بسزایی در شنوایی دارد و عفونت آن، در نوع خود خطرناک است؛ چرا که علاوه بر آسیب‌های شنوایی عفونت گوش میانی، ممکن است به فضای داخل جمجمه نیز گسترش یابد‌. هم باکتری‌ها و هم ویروس‌ها در ایجاد این عفونت نقش دارند.

 

عفونت گوش میانی همراه با ترشحات، به حالتی گفته می‌شود که در فضای گوش میانی، تجمع ترشحات بدون وجود علائم التهاب حاد وجود داشته باشد. این وضعیت، شایع‌ترین عارضه عفونت حاد گوش میانی است و بیشتر در دو سال اول زندگی رخ می‌دهد. در برخی کودکان، ترشحات مقاوم گوش میانی ممکن است چند هفته یا چند ماه طول بکشد؛ اما معمولا سه ماه بعد از ایجاد عفونت حاد، رفع می‌شود. چنانچه تجمع ترشحات برای مدتی بیش از سه ماه طول بکشد، به آن عفونت مزمن گوش میانی همراه با ترشحات اطلاق می‌شود. در این بیماران، اُفت شنوایی هدایتی، شایع و درخور توجه است.

 

این بیماری بویژه برای خانواده که با کودک ارتباط نزدیک‌تری دارند، به علت متغیر بودن علائم و ناتوانی کودک در بیان مکان درد، گیج‌کننده است؛ هرچند حدود 60درصد موارد اوتیت میانی بدون درمان بهبود می‌یابد، اما اگر این بیماری در مراحل اولیه درمان نشود می‌تواند مشکلات عدیده‌ای ایجاد کند. ازاین جهت شناسایی، درمان و مدیریت کودکان با اوتیت میانی برای جلوگیری از مشکلات شنوایی بسیار حائز اهمیت است تورم، گرفتگی و درد در گوش از جمله علائم همراه در این عفونت است. تجمع موکوس پشت پرده صماخ باعث اختلال در شنوایی و درد می‌شود که در صورت پارگی پرده صماخ و خروج مایع بعد از چند روز، درد بهبود می‌یابد.

 

از مهم‌ترین علائم عفونت گوش میانی می‌توان به درد در گوش، تب، خروج ترشحات از گوش (در صورت پارگی پرده صماخ)، گریه بیش از حد و گرفتن گوش توسط کودک (در نوزادان)، تحریک‌پذیری، اختلال در خواب، اختلال در شنوایی و تعادل اشاره کرد. درمان مناسب علاوه بر جلوگیری از ضایعات دائمی گوش میانی، معمولا به برطرف شدن سریع علائم منجر می‌شود.

 

برای کاهش درد در کودکان مبتلا به اوتیت می‌توان از استامینوفن یا ایبوپروفن بهره گرفت.میزان دقیق مصرف این داروها را پزشک تعیین می‌کند. مهم‌ترین عوارض جانبی ایبوپروفن به طور کلی عبارتند از ضعف و بی‌حالی، استفراغ و درد معده بعد از مصرف. برای درمان این بیماری معمولا از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌شود. مصرف آنتی‌بیوتیک باید منظم، با تجویز و تحت نظر پزشک معالج باشد و خودسرانه نباشد؛ چرا که برای درمان کامل هر نوع عفونت‌ها، آنتی‌بیوتیک‌های خاصی قابل استفاده است. در زمان استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، دوره درمان باید کامل شود و از قطع دارو به محض فروکش کردن علائم بیماری خودداری کنید، چرا که عدم تکمیل دوره درمان می‌تواند به عود مجدد عفونت و مزمن شدن بیماری منجر شود.

 

دکتر کاوه سالارمند

 

دکتر داروساز