يک گام تا داروي ضد پيري

محققان سازوکار سلولي‌اي را يافتند، که به آن‌ها اجازه مي‌دهد، روند پيري دي‌ان‌اي را معکوس و از تخريب آتي آن جلوگيري کنند.

به گزارش نوین دارو به نقل از سیناپرس، آن‌ها نشان دادند که با دادن يک ترکيب خاص به موش‌هاي پير، آن‌ها مي‌تواند فرآيند ترميم دي‌ان‌اي را فعال کرده و نه تنها از آسيب‌هاي آينده جلوگيري کنند، بلکه آسيب‌هاي وارد شده را هم برطرف کنند. اين محققان در حال حاضر براي آزمايش انساني در شش ماه آينده آماده مي‌شوند. « تنها بعد از يک هفته درمان سلول‌هاي موش‌هاي پير حالا از سلول‌هاي موش‌هاي جوان غير قابل تشخيص است». اين را نويسنده ارشد اين مطالعه « ديويد سينکلير» از دانشگاه نيو ساوت ولز استراليا و مدرسه پزشکي هاروارد در بوستون مي‌گويد و ادامه مي‌دهد:« اين نزديک‌ترين فاصله‌اي است که ما به داروهاي ضد پيري داريم و اگرهمه چيز در آزمايشات انساني به خوبي پيش برود، آن‌وقت در مي‌توانيم شاهد حضور اين دارو در بازار در طي 3 تا 5 سال آينده باشيم».

سينکلير وتيمش يک بار ديگر هم در سال 2013 در راس اخبار قرار گرفتند، وقتي در يافتند سلول‌هاي موش‌هاي جوان‌تر نسبت به موشهاي پير بيشترحاوي ترکيبي است به نام « نيکوتيناميند» يا دي‌ان‌اي در همان زمان آن‌ها دريافتند وقتي به موش‌هاي پير اين ترکيب را مي‌دهد، آن‌ها شروع به جوان شدن مي‌کنند.

در آن زمان اين پيشرفت بزرگي بود، اما يک کار دشوار در ساختن دارو و نشان دادن اين‌که يک ترکيب پتانسيل درماني دارد، اين است که بفهميد اين ترکيب چطور در بدن کار مي‌کند تا به اين ترتيب عوارض و مشکلات ناشي از آن بهتر مشخص شود. همچنين بود در باره دي‌ان‌اي که تا اين اندازه تاثير چشمگيري داشت، اما آن‌ها نمي‌دانستند، چطور کار مي‌کند.

حالا سينکلر و تيمش مطالعه جديدي را منتشر کرده‌اند که در آن جزئيات طرز کار دي‌ان‌اي مشخص شده است و نشان مي‌دهد، که اين ترکيب چطور از دي‌ان‌اي در مقابل تخريب و پيري محافظت مي‌کند. پس حالا سوال اين است که دي‌ان‌اي چطور کار مي‌کند؟

ما وقتي متولد مي‌شويم، همه سلول‌هاي ما توانايي ترميم آسيب‌هاي وارده به دي‌ان‌اي را دارند که در طول جهش‌هاي تصادفي در حين تقسيم سلولي يا هر بار که زير تابش خورشيد قرار مي‌گيريم،بارها تجربه مي‌شود. اما با بالا رفتن سنمان اينتوانايي براي ترميم آسيب‌ها کاهش مي‌يابد وسلول‌هاي ما شروع به پير شدن مي‌کنند.

 

براساس مقاله منتشر شده در Science چيزي که محققان در اين مطالعه اخير نشان دادند، اين است که بخش بزرگي از اين آسيب‌ها با استفاده از ترکيب ترميم دي‌اي‌اي به نام PARP1 کاهش پيدا مي‌کند. وقتي مقدار زيادي دي‌ان‌اي در سلول وجود دارد، PARP1 کارش را انجام داده و دي‌ان‌اي ما را سالم نگاه مي‌دارد. اما وقتي ميزان دي‌ان‌اي به طور طبيعي با بالا رفتن سن کاهش پيدا مي‌کند، PARP1 هم کاهش يافته و آسيب آغاز مي‌شود.

براي اين که ببيند آيا مي‌شود از اين طرز کار سلول بهره برداريکرد، سينکلير و تيمش دارويي ساختند که محتوي ماده تشکيل دهنده دي‌ان‌اي بود که NMN يا نيکويتيناميد مونو نوکلئوتيد ناميده مي‌شود. در موش‌ها تقويت آن‌ها با MNM کافي بود تا فرايند ترميم دي‌ان‌اي را فعال و حتي آسيب‌هاي موجود را معکوس کند.

حالا اين تيم مي‌خواهد داروي مشابهي را در انسان‌ها تا پايان سال جاري آزمايش کند. هدف از اين آزمايش هم فقط يک داروي ضد پيري نيست، بلکه هدف ساختن دارويي است که از آهر نوع آسيب دي‌ان‌اي جلوگيري کند.

مثلا يکي از اهداف اين تحقيق اين است که ببيند آيا اين دارو مي‌تواند در سفر چهار ساله به مريخ از آسيب دي‌ان‌اي در فضانوردان بر اثر تشعشعات جلوگيري کند يا نه. به همين جهت ناسا هم در اين پروژه با تيم تحقيقاتي همکاري مي‌کند چون تخمين زده مي‌شود در يک سفر اينچنيني 5 درصد سلول‌هاي فضانوردان بر اثر تشعشعات خارج از ميدان مغناطيسي زمين خواهند مرد، و شانس ابتلاي به سرطان در آن‌ها به 100 درصد خواهد رسيد.

 

همچنين بسياري از مبتلايان به سرطان که درمان شده‌اند، مي‌توانند از مزاياي چنين دارويي بهره‌مند شوند. اما قبلاز هيجان زدگي بسيارخوب است به خاطر بياوريم که تحقيقات مثبت بسياري در موش‌ها هيچ‌گاه نتايج مشابهي در انسان‌ها نداشته‌اند. بنابراين براي ديدن اين‌که سرانجام نخستين داروي ضد پيري به بازار مي‌آيد، بايد منتظر آزمايش‌هاي انساني در اواخر امسال بمانيم.