در مردان سنين بالاي 65 سال شكستگي استخوان بيشتر ديده مي شود؛ از اين رو، مصرف شير كم چرب، ميوه و سبزي به آنها توصيه مي شود.
به گزارش نوین دارو دكتر علي پناهي، متخصص طب فيزيكي و توانبخشي در گفتگو با برنامه «فراسو» شبكه راديويي سلامت بيماري پوكي استخوان را جزو بيماري هاي خاموش دانست و افزود: چرا كه اين مشكل تا زماني كه به عارضه يعني شكستگي نرسيده باشد علامتي ندارد و زماني فرد متوجه مي شود كه علامت دار شود؛ كه شايع ترين نقاطي كه دچار شكستگي مي شوند، نواحي قفسه سينه، مهره هاي پشتي و كمر، و يعد سر استخوان ران و استخوان مچ دست است.
وي مهم ترين عاملي كه از پوكي استخوان پيشگيري مي كند را مصرف غذاهاي حاوي كلسيم عنوان و بيان كرد: اما بايد بدانيم مصرف كلسيم به تنهايي كافي نيست و فرد بايد تحرك كافي داشته باشد و به اندازه كافي ويتامين D دريافت كند و همچنين بعضي ورزشها براي افزايش تراكم استخوان مفيد هستند.
اين متخصص طب فيزيكي و توانبخشي ادامه داد: ورزش هايي كه فشار بر روي استخوان وارد مي كنند مانند پياده روي در جايي كه شيب ندارد؛ زيرا بافت استخوان براي اينكه استخوان سازي بكند به نيروي مدام نه با شدت زياد لازم دارد. دوچرخه سواري نيز مفيد است. البته براي افراد مسن، اين ورزش ها نبايد شديد باشد. پياده روي در آب، شنا كردن نيز براي آنها مفيد است. البته افرادي كه تعادل ندارند بايد پياده روي كنند آن هم تحت نظر فرد ديگري باشد چون اين افراد نه به خاطر پوكي استخوان بلكه ممكن است مشكلات و درگيري هاي مغزي داشته باشند.
وي در ادامه توصيه كرد: بهتر است ورزش روزانه باشد و هر بار به مدت 30 دقيقه انجام شود. اگر بي حركتي زيادي داشته باشيم تراكم استخوان، بيشتر افت مي كند. با ورزش كردن مي توان در افراد مسن قدرت عضلاني را هم برگرداند؛ چون عضلاتشان كنترل مي شود و به اين ترتيب مانع حركت و آسيب شان مي شوند.
پناهي با بيان اينكه اگر فرد مبتلا به پوكي استخوان درد دارد مي تواند از كمپرس هاي يخ و گرم، ماساژ دادن و جلوگيري از اسپاسم عضلات استفاده كرد، گفت: همچنين آرام آرام استفاده از فيزيوتراپي و مگنت تراپي براي اين افراد مي تواند سودمند باشد. البته مي توان مثال خانمي كه شكستگي استخواني دارد را زد كه خيلي وقت ها متوجه شكستگي نمي شود و با توجه به كاهش قد مراجعه مي كند با انجام عكس، پزشك متوجه مي شود شكستگي در ستون فقرات داشته كه البته اين بيماران ممكن است درد خفيفي هم داشته باشند كه با توجه به صبوري شان اين درد را تحمل مي كنند. استفاده از بريس به اين افراد كمك مي كند تا از ستون فقرات نگهداري شود و ستون فقرات صاف شود.
وي با بيان اينكه از عواملي كه پوكي استخوان را تسريع مي كند، بعنوان مثال در خانم ها كمبود استروژن را مي توانيم نام ببريم، افزود: خانم هايي كه كمتر از سن 45 سالگي يائسه مي شوند. كساني كه كمبود كلسيم و ويتامين D دارند و افرادي كه پركاري غده پاراتيروئيد دارند در خطر ابتلا به پوكي استخوان قرار دارند. سيگار كشيدن به طور واضح تراكم استخوان را پايين مي آورد البته به طور كل مصرف دخانيات خطر پوكي استخوان زودرس را افزايش مي دهد. مصرف كورتون به مدت طولاني و مداوم به ويژه بعد از 3 ماه مخصوصاً تراكم استخوان در ستون فقرات را به طور چشم گير كاهش مي دهد.
اين متخصص طب فيزيكي و توانبخشي ادامه داد: افرادي كه كورتون مصرف مي كنند حتما بايد تست تراكم استخوان را انجام دهند و بايد تحت درمان و تحت نظر باشند. نوشابه هاي گاز دار هم در جذب كليسم اختلال ايجاد مي كند. مصرف زياد كافيئن يك عامل خطر بروز پوكي استخوان است. يعني مصرف بالاي 4 فنجان قهوه در روز؛ چاي هم در تشديد پوكي استخوان نقش دارد. زيرا چاي هم داراي كافيئن است و هم داري تركيباتي است كه در روده با كلسيم تركيب شده و مانع جذب آن از روده مي شود. البته بي تحركي هم بروز پوكي استخوان را تشديد و تسريع مي كند. در آخر بايد بگوييم عواملي مانند ويتامين C، منيزيم، منگنز، روي هم جذب كلسيم را افزايش مي دهد. مصرف پروتيئن به اندازه از بروز پوكي استخوان پيشگيري مي كند البته مصرف زياد پروتئين مانع جذب كلسيم مي شود.
وي در ادامه تاكيد كرد: مصرف كلسيم روزانه در كودكان 4-8 ساله 1000 ميلي گرم، 9-18 ساله 1300 ميلي گرم است.مردان بالغ تا 50 سالگي و زنان قبل از يائسگي، 1000 ميلي گرم و مردان و زنان 51-70 ساله 1200 ميلي گرم و در افراد بالاي 71 سال هم روزانه 1200 ميلي گرم است. خانم هاي باردار و شيرده بايد 1000 ميلي گرم استفاده كنند. اندازه مصرف ويتامنين D در سنين 19-70 ساله 600 واحد است و بالاي 70 سال، 800 واحد و در خانم هاي باردار و شيرده نيز 600 واحد بايد مصرف شود. البته نياز به كلسيم و ويتامين D با توجه به تغذيه فرد، نوع داروي مصرفي و شرايط خاص او و با نظر پزشك، تعيين مي شود.
اين متخصص طب فيزيكي و توانبخشي در پايان در پاسخ به اين پرسش كه آيا پيشگيري از پوكي استخوان در آقايان هم در سنين بالا مطرح است؟، اظهارداشت: بله، اين افراد بايد تغذيه مناسب داشته باشند. مصرف شير كم چرب، ميوه و سبزي به آنها توصيه مي شود. مصرف زياد شكر و نمك نبايد داشته باشند. در آقايان در سنين بالاي 65 سالگي شكستگي استخوان بيشتر مي شود. بنابراين آقايان بعد از 50 سالگي نياز به مكمل هاي Ca و ويتامين D دارند البته مكمل Ca، 500 ميلي گرم و ويتامين D 400 واحد است.